Kurrai zaminimiz sir-sinoatlarga to‘la. Inson yaralibdiki, dunyoni o‘rganish, yangiliklar yaratish va turli tadqiqot va izlanishlar olib borishga ishtiyoqmand insonlar ko‘p Dunyo tamaddunida insoniyat qadami yetmagan, yer yuzida o‘rganib chiqilmagan joylar yo‘q, deb o‘ylaymiz. Lekin, bunday emas. Sayyoramizda deyarli o‘rganilmagan, o‘z sirlarini yashirib yotgan joylar talaygina.
Tristan-da-Kunya
Atlantika okeani janubidagi mayda orollar arxipelagidagi mo‘’jazgina orol. Deyarli inson yashamaydigan ushbu orolga eng yaqin quruqlik undan 1700 milya uzoqlikdagi Janubiy Afrikadir.
O‘zining juda kichikligi va butunlay sivilizatsiyadan uzulib qolganiga qaramasdan, Tristan-da-Kunya boy tarixga egadir. Bu orolga birinchi bo‘lib Angliya va Fransiya o‘rtasidagi urushlar davrida qo‘lga kiritilgan, lekin nomi birorta tarixiy hujjatda qolmagan portugaliyalik olim kelgan ekan.
1800 yildan boshlab orolga angliyalik, italiyalik va amerikalik olimlar kela boshlashgan va ilmiy tadqiqot ishlarini olib borganlar. Bugungi kunda orol Angliyaga tegishli va unda 271 nafar kishi yashaydi. Ular asosan, fermerlik bilan shug‘ullanadilar.
Yolg‘iz orol yohud Kergelen oroli
Bu orol sivilizatsiyadan butunlay uzilgan deyilsa, aslo mubolag‘a bo‘lmaydi. Orol Hind okeanining janubiy hududida joylashgan. U yerga samolyot uchmaydi, shu sababli bu orolga borishni xohlagan sayyohlar Madakaskar oroli yaqinidagi Reyunon orollaridan 6 kun davomida kemada suzishlarga to‘g‘ri keladi.
Orolning mahalliy aholisi mavjud emas, lekin unga Fransiyadan muntazam ravishda olimlar kelib turadi. Ushbu orol 1772 yili kashf etilgan bo‘lib, bugungi kunda orolda ilmiy va tadqiqot stansiyalari ko‘p, ularning aksariyati Fransiyaga tegishlidir.
Motuo – o‘rganilmagan hudud
Mazkur hudud Tibet avtonom davlatida joylashgan. U Osiyodagi deyarli o‘rganilmagan oz sonli joylardan biri bo‘lib, hozirda Xitoyda inson qadami yetmagan yagona joy hisoblanadi. Agar biror kishi Motuoga borishni istasa, Himolayning qorli tog‘laridan yurishi, keyin esa 200 metrlik ensiz osma ko‘prikdan o‘tishi lozim bo‘ladi. Tadqiqotchilarning ta’kidlashlaricha, sir-sinoatga boy Tibet o‘lkasining muqaddas deb hisoblanuvchi ushbu joyi dunyodagi eng go‘zal va o‘ziga xos, betakror go‘shalaridan biri hisoblanadi.
Kanadaning Nunavut hududidagi kichik Alert qishloG‘i
U Shimoliy Muz okeani kengliklarida, Shimoliy qutbga 500 mil masofada joylashgan. Mazkur qishloq eng chekka shimoliy aholi punkti hisoblanadi. Iqlim sharoiti juda og‘ir bo‘lgani sababli, unda insonlar yashamaydi. Faqatgina bir nechta tadqiqot stansiyasi bor. Dunyoning eng olis xududlaridan biri sanalgan Alert qishlog‘ida yoz davomida kun 24 soat, qishda esa tun 24 soat davom etadi.
Angliyaga tegishli Pitkern oroli
Bu orol Tinch okeanining janubiy hududida joylashgan kichkinagina quruqlik hisoblanadi. Unga eng yaqin bo‘lgan quruqlik (700 mildan ko‘proq) Gamber va Taiti orollardir. Ushbu orolda aholi zichligi bo‘yicha 1 kishiga bir kvadrat kilometr to‘g‘ri keladi va atigi 50 nafarga yaqin inson yashaydi. Ularning asosiy mashg‘uloti fermerlik va baliq ovi hisoblanadi. Orol vulqonli joy bo‘lib, qoyalardan iborat qirg‘oqlari suvdan, dengizdan 350 metrgacha balanddir. Pitkern oroliga samolyotda borib bo‘lmaydi, faqat kemada borish mumkin.
Manba: iqbol.uz, wikipedia.org
