20 yoshdan 30 yoshgacha bo'lgan vaqtda biz shaxsiy masalada va kasbiy rejalarda kim bo'lishni tushunib yetamiz. Kelgusida muvaffaqiyatlarga erishish va hayotda mamnun holatda yashash uchun bu yillarni foydali ishlarga sarflash talab etiladi. Bugun Gooper.uz'da kelajakda baxtli hayot kechirish uchun 20 yoshda nima qilish zarurligi haqida ma'lumot beramiz. Marhamat!
1. O'z maqsadlaringizni yozib yuring. 5, 10 va 20 yildan keyin farovon va bekamu ko'st hayot kechirishingizni tasavvur qiling. Orzu orzuligicha qolib ketmasligi uchun maqsadlar va ularga erishish yo'llarini yozib qo'ying. Ana shunda siz aynan nimani xohlayotganingizni anglaysiz. Shu sababli hech narsani unutib qoldirmang, barchasini qog’ozga tushuring. Vaqti-vaqti bilan ularga nazar tashlab turasiz.
2. Xudbin bo'lmang. Dimog’dorlik, takabburlik va shuhratparastlik sizni chohga itaradi. Dunyoda yuzlab imkoniyatlar bor, lekin mana bunday “sifatlar” ularga yaxshilab qarashga halal beradi. “Nega bu ish aslida shunday ekan?, Agar men hatoga yo'l qo'ysam nima bo'ladi?” deb o'zingizdan so'rang.
3. Ko'proq mutolaa qiling. Siz oliygohni bitirasiz, qo'lingizga diplom olasiz, lekin nazaringizda u qadar ko'p narsa bilmaysiz. Shu sababli o'zingiz uchun qiziqarli bo'lgan kitoblarni o'qing. Bir necha yildan so'ng maktab va oliygohda nimani o'qitishmaganini tushunib yetasiz.
4. Birovning hayoti bilan yashashga harakat qilmang. O'z yutuqlaringizni birovniki bilan o'lchash oson, lekin bunda siz nimagadir erishganingizni sezmaysiz. O'z aqlingiz bilan yashang, nimanidir majburan amalga oshirmang. Hayotingiz faqat sizga tegishli, boshqa birovga emas.
5. O'tmish haqida afsuslanmang. Ikki toifa insonlar bo'ladi: biri o'tmishga nazar soladi, biri faqat oldinga qaraydi. Birinchisi “Men o'zim istagan o'qishga kirgan bo'lardim” yoki “Men shu ayolga uylanganimda, hayotim ertak bo'lardi” deydi. Bunday odamlar afsus va nadomat qilishlari uchun doim bahona topishadi, natijada esa imkoniyatni qo'ldan chiqarishadi. Ikkinchi toifadagilar esa "Men shu ishni bajara olaman”, “Men oilam haqida g’amxo'rlik qilaman” va "Men barchasini qila olaman va amalga oshiraman” deya o'zlariga so'z berishadi. Hayot ular uchun o'qish va o'sishda imkoniyat, har bir muvaffaqiyatsizlik esa afsus qilish uchun bahona emas, balki saboqdir.
6. Qarindoshlaringizni sevishingizni ularga tez-tez bildirib turing. Bu odatga aylansin. Ular uchun yoqimli onlarni taqdim eting, yaxshi so'zlarni ayting. Ana shunda yaqin insonlaringiz bilan baxtli hayot kechirib, umirguzaronlik qilasiz. O'z his-tuyg’ularingizni ko'rsatishdan uyalmang — bu ortig’i bilan o'zingizga qaytadi.
7. Sog’lig’ingiz haqida g’amxo'rlik qiling. Ko'pgina odamlar 40 yoshlarda dori-darmonga ancha pul sarflashadi. Ko'proq harakatda bo'ling — buni qancha erta o'rgansangiz, yosh o'tganda davom ettirish oson bo'ladi. Shunday jismoniy faollik turini tanlangki, u rostan sizga huzur bag’ishlasin. Bo'lmasa ko'p o'tmay u bilan shug’ullanishni tashlab qo'yasiz.
8. Keksalikka pul ajratib qo'ying. Ishlab topayotganingizdan ko'ra kamroq sarflang. Ishonchli bankda nafaqa hisobini oching va muntazam uni to'ldirib boring — qancha erta boshlasangiz shuncha foizi yig’ilib, ko'paya boshlaydi. O'shanda siz belgilangan 55-60 yoshda emas, o'zingiz xohlagan vaqtda nafaqaga chiqish imkoniyati tug’iladi.
9. Savollar bering. Hayotda ko'p narsa fikr va g’oyalarni almashishga bog’liq. Savollar berib, turli odamlardan turfa javoblarni olasiz, javoblar ortidan esa imkoniyatlar eshigi ochiladi. Olimlar bilimga bo'lgan intilish shaxsiy munosabatlarni mustahkamlaydi deb hisoblashadi. Chunki bunda siz hamkoringizni eshitasiz, o'rganish va o'sishga bo'lgan intilishingizni yashirmaysiz, bu esa martabangiz ko’tarilishiga yordam beradi.
10. Kelgusida tish shifokori qabulida soatlab o'tirmasligingiz uchun tish ipidan foydalaning. Tish shifokorlari kuniga hech bo'lmaganda bir marta tish ipi yoki tishkavlagich yordamida ovqat qoldiqlarini tozalashni maslahat berishmoqda.
11. Noinsof shifokorlar va “mo'jizaviy” qalbaki dorilardan saqlanish uchun so'nggi tibbiyot yutuqlaridan xabardor bo'ling. Yaxshisi, nufuzli jurnallardagi ilmiy maqolalarni o'qigan ma'qul.
12. Taom tayyorlashni o'rganing. Balki hozir siz bir o'zingiz yasharsiz, lekin qachondir turmush qurib, hayotingizga sevimli inson va farzandlar kirib keladi. O'shanda taom tayyorlash qobiliyatingiz asqotadi. Uyda tayyorlangan taom ham restorannikiga nisbatan foydali, qolaversa pulni iqtisod qilasiz.
13. Muhim loyihalarda qatnashing. Madaniyatni rivojlantirish va innovatsiya bilan shug’ullanuvchilar guruhiga qo'shiling. 20 yoshingizda umum foydali ishga hissa qo'shish uchun sizda quvvat va sog’liq bo'ladi. Dunyoni o'zgartirish uchun bu eng yaxshi palla.
14. Dunyoda nima sodir bo'layotgani bilan qiziqing. Agar yangiliklarni kuzatib borsangiz, hayotingizda kerakli mashg’ulotni topish va qayerda sizga talab yuqoriligini tushunib yetish imkoni ortadi. Yana bir yutug’ingiz: har qanday suhbatni qizita oladigan bo'lasiz.
15. Sayohat qiling. Ko'p narsa bilsangiz, dunyo bir vaqtning o'zida qanchalik ulkanligi-yu va torligini tushunasiz. Diqqatga sazovor joylar bilan zavqlaning, yo'l ko'rsatkichida qayd etilmagan kichkinagina qahvaxona, do'konchalar, bog’larni o'zingiz uchun kashf etishni esingizdan chiqarmang.
16. Kuniga hech bo'lmasa yarim soat yolg’izlikda o'zingiz qoling. Hech narsa halal bermasligiga ishonch hosil qiling — telefon boshqa xonada ovozsiz rejimga qo'yilgan, kompyuter o'chirilgan bo'lsin. Hech qanday sms va ijtimoiy tarmoqlar yo'q — faqat o'zingiz. O'zingizni eshitishni o'rganing, harakatlaringiz va qo'lga kiritgan tajribangizni tahlil qiling. Agar istasangiz, fikrlaringizni kundalikka yozib qo'ying, musiqa tinglang yoki yoga bilan shug’ullaning — faqat yolg’izlikda o'zingiz bo'ling.
17. Omadsizliklarni baholab boring. Hato qiling, lekin o'z xatolaringizdan saboq chiqaring. Ko'proq muvaffaqiyatsizliklar bu ko'proq yangi tajribalar degani.
18. Har haftaning oxirida orqaga qarab qo'ying. Yakshanba kunlari hafta mobaynida qanday voqealar sodir bo'ldi, qaysi biri ko'ngildagidek emas, kelayotgan hafta chiroyli o'tishi uchun nimani o'zgartirish kerak, deb o'zingizdan so'rang.
Tayyorgarliksiz barcha maslahatlarga birdaniga amal qilish qiyin. Dastlab bittasidan boshlang va asta-sekin hayotingizga boshqalarini olib kiring. Hech bo'lmaganda ro'yxatning yarimi odatga aylansa, 30 yoshdan so'ng hayotingiz ko'ngildagidek o'tadi.
Mirmuhammad Ergashev, Gooper.uz uchun maxsus
